شیخی، جمیله (زاده ۷ فروردین ۱۳۳۹، زنجان - درگذشته ۴ اردیبهشت ۱۳۸۰، تهران) جمیله شیخی در خانواده ای فرهنگ دوست به دنیا آمد. والدینش او را تشویق کردند تا در نمایش های مدرسه شرکت کند. در سال 57 فعالیت هنری خود را با بازیگری زیر نظر بازیگران پیشکسوت آغاز کرد. شیخی با کمک عزت الله انتظامی، محمدعلی کشاورز، جعفر ولی و حمید سمندریان، شکل جدیدی از تئاتر را در دفتر هنرهای دراماتیک پایه گذاری کرد. با کاهش محبوبیت تئاتر در ایران، شکل بدیع بازیگری آنها توانست مردم را به سمت تئاتر واقعی جذب کند. شیخی سپس در ت
...عدادی از نمایش‌های تک‌پرده برای نمایش‌های کوچک ظاهر شد و مدتی بعد دکترای افتخاری تئاتر گرفت. به دعوت نصرت کریمی، در سال 1975 با فیلم «ویران» وارد سینما شد. در دهه 1980 در فیلم‌های «پایزان» (1981) و «پرنده کوچک خوشبختی» (1987) ظاهر شد و همزمان در بسیاری از فیلمها بازی کرد. تله پلی او همچنین در سریال های تلویزیونی "پدرسالار" (1993) و "دوباره متولد شد" (1998) شرکت کرد. یکی از نقش های به یاد ماندنی او در فیلم مسافران (۱۳۷۰) بود که سیمرغ بلورین جشنواره جهانی فیلم فجر را برایش به ارمغان آورد. پنج سال بعد برای بازی در فیلم لیلا (۱۳۷۵) سیمرغ بلورین دیگری گرفت. آخرین فیلم او "کاغذ بی قاعده" (2001) بود. جمیله شیخی، مادر آتیلا پسیانی، بازیگر سینما، در سال 1380 بر اثر سکته قلبی دار فانی را وداع گفت. جمیله شیخی به عنوان بازیگر در برخی فیلمها مشارکت کرده است:
مسافران درباره آن است که: مهتاب، خواهر ماهرخ به همراه شوهر و دو فرزندش از شمال به طرف تهران حركت می كند تا آینه موروثی نوعروس خانواده را به مراسم ازدواج خواهرش برساند. در راه زنی روستایی با آنها همسفر می شود، اما همگی در تصادف با یك نفتكش جان می دهند. خبر به خانواده می رسد و عروسی به ماتم تبدیل می شود. گزارش های پلیس اگرچه صحت تصادف و كشته شدن مسافران را نشان می دهد، اثری از آینه موروثی پیدا نمی شود. در حالی كه همه اعضای خانواده مرگ مسافران را پذیرفته اند خانم بزرگ دل به عزا نمی سپارد و انتظار می كشد تا مهتاب با آینه نوعروس از راه برسد. به رغم نظر خانم بزرگ مراسم عزا برگزار می شود و نزدیكان از دست رفتگان، راننده نفتكش و شاگردش، مأموران و دیگران در مراسم شركت می جویند. امام ماهرخ با حالی پریشان با لباس سفید عروسی حاضر می شود. در میان عكس العمل های متفاوت حاضران ناگهان مهتاب و دیگر مردگان با آینه موروثی از راه می رسند. انعكاس نور در آینه محفل آنها را غرق در روشنایی می كند. مهتاب آینه را به ماهرخ می سپارد تا مراسم عروسی برگزار شود. در این فیلم جمیله شیخی با آتیلا پسیانی, فاطمه معتمد آریا, هما روستا, جهانگیر فروهر, غلامرضا طباطبایی, جمشید لایق, فرخ لقا هوشمند, مجید مظفری, مژده شمسایی, آتش تقی‌پور, هوشنگ قوانلو, جمشید اسماعیل‌خانی, فریبرز عرب‌نیا, عنایت بخشی, مهتاب نصیرپور, باقر صحرارودی, شهین علیزاده, حمید امجد, محبوبه بیات, پریسا بیضایی, علی اصغر گرمسیری, هرمز هدايت, فرزانه نشاط خواه, اسماعیل پور رضا, محمد پور ستار, فهیمه رحیم‌نیا, بهرام بیضائی, ایرج رامین فر, خسرو خسروی, مجید رودیانی, عباس شیخ‌زاده, رضا رخشان, یدالله نجفی, مهرداد فخیمی, بابک بیات, نیکو خردمند, محمود سماک‌باشی, محمدرضا شریفی, رحمان مقدم, فرج‌الله گل سفیدی, فرهنگ معیری, مسعود تکاور, ژاله شعاری, حمیدرضا هدایتی, خسرو امیر صادقی, ساحره متین, محمد قمی, فاطمه تقوی, نادر بیات, ابراهیم هانیبال همکاری کرده است.
کاغذ بی خط درباره آن است که: ساعت هفت صبح، جهانگیر از خواب بیدار شده است، همسرش رویا نیز فرزندانشان شنگول و منگول را بیدار و آماده کرده است تا در نخستین روز سال تحصیلی به مدرسه بروند. روند زندگی روزمرہ جھانگیر رویا و شنگول و منگول، معمولاً با خوردن صبحانه آغاز و با خیال بافی و داستان سرایی رویا و رفتن بچه ها به مدرسه ادامه می یابد.جهانگیر با ملاحظه علاقه وافر رویا به داستان پردازی، به او پیشنهاد می کند تا به کلاس فیلمنامه نویسی برود.رویا در کلاس فیلمنامه نویسی مدرسه باغ فردوس ثبت نام میکند. استادش به رویا میگوید برای نوشتن از زندگی واقعی خودش، الهام بگیرد و نوشتن را آغاز کند.رویا آن قدردرگیر نوشتن فیلمنامه می شود که نارضایتی جهانگیر را موجب می شود. اما رویا مصمم است تا کاری را که آغاز کرده به سامان برساند، لذا برای به پایان رساندن فیلمنامه خود به منزل مادرش می رود و زمانی که فیلمنامه به پایان میرسد، به خانه بازمیگردد.رویا در بدو ورود با وضعیت آشفته خانه مواجه و به تمیز کردن آن مشغول می شود و در این فاصله جهانگیر سرگرم خواندن فیلمنامه ای که همسرش نوشته است، می شود. فیلمنامه ای که رویا نوشته، اتفاق های زندگی جهانگیر و رویا است، همه آنچه که از قبل شاهدش بوده ایم. خواندن فیلمنامه از شب تا صبح به طول می انجامد. فردا صبح رویا صبحانه را آماده میکند و در همین حال به بحث و جدل با یکدیگر می پردازند، درگیر می شوند و بعد با هم به اتاق خواب می روند. ساعت، هفت صبح رانشان میدهد... در این فیلم جمیله شیخی با هدیه تهرانی, جمشید مشایخی, خسرو شکیبایی, آفرین عبیسی, مینو فرشچی, ناصر تقوایی, حسن توکل نیا, جهانگیر میرشکاری, عباس گنجوی, فرهاد صبا, کارن همایونفر, نیکو خردمند, فاضل ژیان, محمد فوقانی, سودابه خسروی, مجید شهبازی همکاری کرده است.
عینک دودی درباره آن است که: مینا وسینا، که زوج مرفهی هستند علیرغم مخالفت اطرافیانشان، راهی محضر می شوند تا از هم جدا شوند. در محضرمینا، با دختر جوانی که هم نام اوست، آشنا می شود. دختر جوان نمی خواهد با جوانی به نام ناصر که پدرش برای او انتخاب کرده، ازدواج کند. مینا دختر جوان را فراری میدهد و ناصره و پدر دختر نیز در حالی که سینا را گروگان گرفته اند، با اتومبیل به تعقیب آن دو می پردازند. مینا با دوستش میترا مهدوی که وکیل دعاوی است تماس می گیرد و از او در جهت کمک به دختر جوان، یاری میطلبد. جست وجوهای ناصر، پدر دختر و سینا، برای یافتن دختر جوان ادامه می یابد و سرانجام بعد از تعقیب و گریزهای مکرر، سرانجام ناصر و همسر آینده اش مینا درمی یابند که یکدیگر را دوست دارند. سینا ومینا نیز در کنار هم بودن را به جدایی ترجیح میدهند، هرچند که جر و بحث هایشان تمامی ندارد. در این فیلم جمیله شیخی با فاطمه معتمد آریا, ایرج طهماسب, پانته آ بهرام, سعید پیردوست, عزیزالله هنرآموز, توران مهرزاد, حسن شکوهی, فقیهه سلطانی, محمدحسین لطیفی, مجید مدرسی, احمد مسروری, اصغر عبداللهی, علیرضا کهن دیری, مهدی رجائیان, سیامک احصایی, مجید خمسه, شاهرخ استاد حسن, مهران روحانی همکاری کرده است.
لیلا درباره آن است که: "لیلا" در آغاز ازدواج سرشار از عشق متوجه میشود که هرگز صاحب فرزندی نخواهد شد. همسرش "رضا" به این قضیه اهمیتی نمی دهد و اعتقاد دارد زندگی آنها بدون بچه هم زیباست. مادر رضا، که زنی خودرأی است و چهار دختر و تنها همین یک پسر را دارد، " لیلا" را وادار میکند تا به ازدواج مجدد و رضا تن در دهد. «لیلا» در بحران احساس گناه به خاطر نازا بودنش باید حضور زن دیگری را در حریم زندگی عاشقانهٔ خود تحمل کند. داستان فیلم درگیری زنی است با واقعیتی دردناک و در عین حال روزمره و تکرار شدنی. در این فیلم جمیله شیخی با لیلا حاتمی, شقایق فراهانی, توران مهرزاد, علی مصفا, محمدرضا شریفی نیا, محمود کلاری, داریوش مهرجویی, جهانگیر میرشکاری, مصطفی خرقه‌پوش, وحیده محمدی فر, فریدون شهبازیان, محمد کتیرایی, مهناز انصاریان, امیر پایور, اصغر شاهوردی, ژیلا مهرجویی, فریار جواهریان, مسعود شاهوردی, مریم مجد, پیام صابری, کیوان جهان شاهی, محبوبه اسکندری همکاری کرده است.
صنوبرهای سوزان درباره آن است که: تنها تلویزیون یک خانه قدیمی که تعدادی مستأجر در آن زندگی می کنند به سرقت میرود. دو تن از ساکنان خانه مصمم می شوند که به هر نحو ممکن تلویزیون را بیابند. در بررسی اولیه این نتیجه به دست می آید که رباینده تلویزیون خودی است لذا شروع به استنطاق از یکایک افراد خانه می نماید. همه از خود دفاع و رفع اتهام می کنند... پس دزدکیست؟ دزد کسی است که هیچیک به اوسوءظن ندارند! در این فیلم جمیله شیخی با بهزاد فراهانی, بیژن امکانیان, غلامرضا طباطبایی, فریبا کوثری, آتش تقی‌پور, فریده سپاه منصور, قاسم زارع, مرتضی احمدی, حسین جعفریان, عبدالله اسکندری, صمد تواضعی, بهروز معاونیان, سیدمحمد میرزمانی, عباس شیخ بابایی, رحمان باقریان, نسترن بوساک, علی گلشن, عبدالله کریمی, پریسا روشن, ندا گنجی, آرام آهنگر, درنا مدنی, اسماعیل فومنی, ناصر همدانی, نیلوفر محلاتی, عبدالرضا اکبری, صدرالدین شجره همکاری کرده است.
پرنده کوچک خوشبختی درباره آن است که: مليحه بر اثر ضربه ي روحي در كودكي قدرت تكلم را از دست داده است و با يادآوري گذشته دچار تشنج عصبي مي شود. آزار بچه هاي محل نيز ناسازگاري و پرخاشگري او را تشديد مي كند، مسئولان آموزشگاه ناشنوايان تصميم به اخراج او مي گيرند، اما با تقاضاي خانم شفيق، متخصص امور تربيتي، فرصت ديگري به او داده مي شود. خانم شفيق اعتماد مليحه را جلب مي كند و با كمك شوك مصنوعي قدرت تكلم او را به او باز مي گرداند. در این فیلم جمیله شیخی با امین تارخ, هما روستا, شهلا ریاحی, مهدی میامی, آزیتا لاچینی, پوران درخشنده, مرجانه دلدار گلچین, فتحعلی اویسی, غوغا بیات, سیروس تسلیمی, پرویز آبنار, عبدالله اسکندری, اسحاق خانزادی, مهرداد فخیمی, کامبیز روشن‌روان, روح‌الله امامی, محمود سماک‌باشی, مهین نویدی, میترا قمصری, عطیه معصومی, کیهان مرتضوی, فریدون ابوالضیا, سعید دلیری, علی راد, تامارا رشیدی, تارما رشیدی همکاری کرده است.
پاییزان درباره آن است که: مسعود قصد خروج از کشور و ترک پروانه و فرزندش را دارد. مسعود و پروانه که قبل از جدایی برای دیدن یکی از اقوام به سفر رفته‌اند در راه با غریبه‌ای مجروح و مسلح برخورد کرده در پی تهدید او به سوی روستای پاییزان می‌روند. پاییزان روستایی است که همسر مرد مهاجم، و دخترش که گلنار نام دارد در آن‌جا زندگی می کنند. مرد غریبه مجرمی فراری است که برای رسیدن به همسر، دختر و خوشبختی از دست رفته‌اش از زندان فرار کرده. غریبه در بین راه رسیدن به روستای پاییزان می‌میرد و مسعود که تخت تأثیر حرف‌های غریبه قرار گرفته، تصمیم می‌گیرد که در ایران بماند و به زندگی سابق خود ادامه دهد. در این فیلم جمیله شیخی با امین تارخ, کتایون ریاحی, داریوش ارجمند, جعفر والی, مسعود کیمیایی, رسول صدرعاملی, فریدون جیرانی, ابوالحسن داوودی, عباس گنجوی, فرید مصطفوی, عبدالله اسکندری, اسحاق خانزادی, مهرداد فخیمی, فریدون شهبازیان, مهین شهابی, علی عابدینی, امیر اثباتی, فریده دریامج, روح‌الله مفیدی, میلاد عراقی, داریوش آریا, خسرو دهقان همکاری کرده است.
سایر فیلم ها عبارتند از:
بلوغ, سفر عشق, ویزا, ماه و خورشید, خانه خراب, همسر دلخواه من, متهم, قرنطینه
